«Θα πάμε στη γιαγιά!» Μια απλή συνήθεια ή μια σταθερή βάση;

Ένα μωρό γεννιέται. Η εργαζόμενη μαμά μένει στο σπίτι μαζί του, όσο η δουλειά της το επιτρέπει. Μετά τι; Στη χώρα μας ευτυχώς ακόμα λειτουργεί μια θαυμάσια παράδοση. Η γιαγιά και ο παππούς θα «κρατήσουν» το μωράκι μέχρι να ξεκινήσει το σχολείο του (παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο). Τι σημαίνει αυτή η παράδοση για τη ζωή του παιδιού; Γιατί συνεχίζεται; Συνεχίζεται γιατί έτσι συνηθίζεται; Ή ο παππούς και η γιαγιά θα μπορούσαν να αποτελούν μια «σταθερή συναισθηματική βάση» για τα εγγόνια τους; Από τι εξαρτάται η απάντηση;

Οι γονείς, αν όχι οι μαμάδες έχουν το καθήκον να μεγαλώσουν τα παιδιά τους υπό δύσκολες, σκληρές συνθήκες. Συνθήκες που δεν είναι καθόλου φιλικές απέναντι στις οικογένειες. Οι εργαζόμενοι γονείς καλούνται να μεγαλώσουν παιδιά, χωρίς να τους το επιτρέπει το μοντέλο ζωής που ως ένα βαθμό τους επιβλήθηκε. Οι περισσότεροι λίγες αλλαγές μπορούν να κάνουν, ώστε να αναπροσαρμόσουν αυτό το μοντέλο βασιζόμενοι στις ανάγκες της οικογένειάς τους. Με άλλα λόγια, οι γονείς έχουν παιδιά αλλά δεν προλαβαίνουν να τα μεγαλώσουν. Ποτέ δεν ήταν τόσο δύσκολο όσο σήμερα να μεγαλώνεις τα παιδιά σου. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι, που πρόσφεραν βοήθεια στο μεγάλωμα των παιδιών. Πάντα η οικογένεια είχε ή ανήκε σε μια «ευρύτερη οικογένεια», όπου τα μέλη της με τρόπο φυσικό κάλυπταν τις ανάγκες της μητέρας, που είχε μικρά παιδιά. Σήμερα όμως λίγες είναι αυτές που απολαμβάνουν τη βοήθεια της γιαγιάς και του παππού.

Η γιαγιά και ο παππούς δεν «κρατούν» το εγγόνι τους ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι. Η γιαγιά και ο παππούς μεγαλώνουν το εγγόνι τους. Κανένας γονιός δεν δίνει τα παιδιά του για φύλαξη. Ζητά βοήθεια στο μεγάλωμά τους. Ποια η διαφορά; Μεγαλώνω ένα παιδί σημαίνει αγαπάω, φροντίζω, δίνω προσοχή, αποδέχομαι το παιδί όπως είναι. Σημαίνει ανταποκρίνομαι στις ανάγκες του με τρόπο αυθεντικό. Είμαι δηλαδή σε θέση να διακρίνω τις δικές του από τις δικές μου ανάγκες, όντας πάντα σε επαφή με τον εαυτό μου. Σημαίνει ενδιαφέρομαι για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού ως όλον. Αναγνωρίζω την ανάγκη του για τη δική μου συμβολή στην γνωστική, συναισθηματική και σωματική του ωρίμανση και μάλιστα χωρίς αυτά να προσπαθώ να τα διαχωρίσω. Σημαίνει ότι χτίζω μια σταθερά αναπτυσσόμενη σχέση εμπιστοσύνης η οποία αποτελεί τη βάση και τον οδηγό μου στο μεγάλωμα του παιδιού.

Αν η γιαγιά και ο παππούς κάνουν όλα αυτά τα σπουδαία, μόνο καλό μπορούν να προσφέρουν στη ζωή του εγγονιού τους σε μια περίοδο κρίσιμη για την ομαλή ανάπτυξή του. Σε μια περίοδο, που στην πραγματικότητα οι ανάγκες του παιδιού μπορούν να καλυφθούν μόνο ένας προς ένα. Κάτι που φυσικά κανείς δεν μπορεί να βρει σε ένα παιδικό σταθμό, όπου τα βρέφη αλλά και τα νήπια αναμένουν την προσοχή και την φροντίδα από το μη επαρκές προσωπικό σε σχέση με τον αριθμό τους. Όπου τα βρέφη και τα νήπια, έρευνες δείχνουν ότι πολύ συχνά στρεσάρονται λόγω της μη ανταπόκρισης στις ανάγκες τους. Ο παππούς και η γιαγιά λοιπόν αν μεγαλώνουν το εγγόνι τους βασιζόμενοι στη φροντίδα της σχέσης τους μαζί του (όπως περιγράφτηκε παραπάνω), προετοιμάζουν κατάλληλα το παιδί για τη μετάβασή του στο σχολείο με τις καλύτερες προοπτικές.

Ποιος θα καθορίσει λοιπόν αν το μεγάλωμα του παιδιού από τη γιαγιά και τον παππού είναι μια απλή συνήθεια ή μια σταθερή βάση; Το πλαίσιο. Οι άνθρωποι αποτελούν το πλαίσιο. Οι αντιλήψεις τους, οι προθέσεις τους, οι αποφάσεις και οι επιλογές τους και τα συναισθήματα που επενδύονται σε αυτές και τελικά οι πράξεις τους και τα συναισθήματα με τα οποία είναι φορτισμένες. Οι γονείς, η μαμά και ο μπαμπάς, ο παππούς και η γιαγιά. Όλα εξαρτώνται από αυτούς και τις επιλογές τους, από αυτούς και τις πράξεις τους, από αυτούς και τα συναισθήματά τους.

Τι κι αν η μαμά έχει αυθεντικά επιλέξει, γιατί με αυτό αισθάνεται άνετα, με αυτό είναι ο εαυτός της, να μεγαλώνει το παιδί της έχοντας στο επίκεντρο την ίδια τους τη σχέση, τι κι αν η ίδια- με αυτό που είναι- ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού της φροντίζοντας έτσι την υγιή ανάπτυξή του, αν η γιαγιά και ο παππούς δεν το κατανοούν, δεν το συμμερίζονται, δεν μπορούν να ανταποκριθούν ή αν δεν έχουν προσφερθεί πηγαία για βοήθεια αλλά αναγκαστικά; Σε αυτή την περίπτωση το παιδί δεν βιώνει τα βαθιά θετικά συναισθήματα που θα μπορούσε να βιώνει στη σχέση του με τους παππούδες του, ούτε φυσικά απολαμβάνει τις θετικές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει στην ανάπτυξή του το να κατανοούσαν τη σπουδαιότητα της ανταπόκρισης και της κάλυψης των αναγκών που ένα παιδί, το εγγόνι τους εκφράζει. Ούτε και οι παππούδες βιώνουν τα αντίστοιχα βαθιά θετικά συναισθήματα από τη σχέση με το εγγόνι τους, γιατί μια τέτοια σχέση είναι μια σχέση δύσκολη, μια σχέση που περισσότερο σε κουράζει, σε προβληματίζει.

Η βοήθεια από τη γιαγιά και τον παππού στο μεγάλωμα των παιδιών μπορεί να έχει συνέπειες ζωτικής σημασίας για τα παιδιά μόνο αν εκείνοι το επιλέξουν. Η συνειδητή επιλογή για την προσφορά βοήθειας είναι μια καλή αρχή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπολείπεται η βοήθεια που έγινε συνειδητή αφού πρώτα προσφέρθηκε. Η βαθιά κατανόηση των παππούδων της σημασίας του νέου ρόλου τους τόσο για τους ίδιους, όσο και για τα εγγόνια τους, η αποδοχή της νέας τους ταυτότητας και η απόλαυσή της είναι στοιχεία που καθορίζουν το ίδιο το μεγάλωμα των παιδιών. «Όσο πιο βαθιά κατανοώ το ρόλο μου ως γιαγιά που μεγαλώνει το εγγονάκι της, όσο πιο βαθιά έχω αποδεχτεί τη νέα μου ταυτότητα ως γιαγιά που μεγαλώνει το εγγονάκι της, τόσο πιο κοντά βρίσκομαι στο να θέλω και να μπορώ να κατανοήσω και να ανταποκριθώ στις συναισθηματικές ανάγκες του εγγονιού μου, τόσο πιο κοντά στο να μοιράζομαι με το εγγόνι μου βαθιά θετικά συναισθήματα, τόσο πιο κοντά σε μια σταθερή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του, που όλα μαζί αποτελούν το κίνητρό μου για να συνεχίσω να το μεγαλώνω μένοντας πιστή στη σχέση μας παρ’ όλες τις δυσκολίες».

Ναι. Για κάποιους η βοήθεια της γιαγιάς και του παππού στο μεγάλωμα των παιδιών είναι απλά κάτι που συνηθίζεται. Δεν είναι όμως έτσι. Οι παππούδες αν αποδεχτούν το ρόλο τους ως παππούδες, μπορούν να παίξουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή των εγγονιών τους. Ένα ρόλο που δεν αντικαθίσταται από κανέναν άλλο, αν πράγματι λειτουργούν με βάση το ρόλο τους. Η σχέση με τη γιαγιά και τον παππού που αποτελούν σταθερά πρόσωπα στη ζωή του παιδιού, όχι γιατί το βλέπουν αλλά γιατί επικοινωνούν, μπορεί να γίνει μια σχέση ζωής, μια σχέση πρότυπο για το παιδί, μια σχέση «εφόδιο», μια σχέση οδηγός, όπως είναι αυτή που τα παιδιά έχουν με τους γονείς τους.

4moms.gr