Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα άσχημα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο
May 15, 2017
Τους τελευταίους μήνες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας βομβαρδίζουν καθημερινά, με πληροφορίες και εικόνες από βίαια και δυσάρεστα γεγονότα, όπως είναι ο πόλεμος στην Σύρια, οι τρομοκρατικές επιθέσεις ανά τον κόσμο και το προσφυγικό, προκαλώντας μας φόβο, θυμό και ανησυχία.
Πως μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τόσο περίπλοκα και δυσάρεστα ζητήματα και πως πρέπει να απαντάμε στις ερωτήσεις τους, ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκονται;
Τα πολύ μικρά παιδιά δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν το πραγματικό από το φανταστικό. Για να μην εκδηλώσουν λοιπόν φοβίες και εφιάλτες, είναι καλύτερα να τα κρατάμε μακριά από εικόνες και συζητήσεις που μπορούν να τα αναστατώσουν.
Αν παρόλα αυτά, τύχει κάποια στιγμή το παιδί να έρθει σε επαφή με σκληρές και βίαιες εικόνες στην τηλεόραση, παραμείνετε ψύχραιμοι. Απλά κλείστε την τηλεόραση και στρέψτε την προσοχή του σε κάτι άλλο. Μην κάνετε δραματικές κινήσεις, όπως να του κλείσετε τα μάτια και να του φωνάξετε ότι δεν πρέπει να κοιτάζει τέτοια πράγματα.
Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να τονίσετε περισσότερο το γεγονός και να του δημιουργήσετε άγχος και ένοχες. Τα μικρά παιδιά έχουν την τάση να αναπαριστούν όσα βλέπουν και νιώθουν μέσα από το παιχνίδι.
Για παράδειγμα, μπορεί να χτίσουν έναν πύργο από τουβλάκια και έπειτα να τον γκρεμίσουν, φωνάζοντας ότι βομβαρδίστηκε από τους κακούς. Για ακόμα μια φορά, πρέπει να παραμείνετε ήρεμοι και απλά να συμμετέχετε στο παιχνίδι τους, βοηθώντας τα να χτίσουν τον πύργο από την αρχή, εστιάζοντας αυτή τη φορά στο πως μπορείτε να τον κάνετε πιο προστατευμένο και ασφαλή. Η αίσθηση ασφάλειας είναι πολύ σημαντική για τα μικρά παιδιά. Προσπαθήστε να την εκφράζετε συχνά μέσα στην ημέρα, με μη λεκτικούς τρόπους όπως είναι οι αγκαλιές και τα χάδια.
Όσον αφορά τα παιδιά σχολικής ηλικίας, είναι καλύτερα να αφήσετε εκείνα να οδηγήσουν την συζήτηση. Ακούστε προσεκτικά τις ερωτήσεις τους και απαντήστε ανάλογα. Αποφύγετε λεπτομέρειες και αναλύσεις που μπορεί να τα αναστατώσουν περισσότερο. Εστιάστε κυρίως στους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους. Μην υποτιμάτε τα συναισθήματα τους.
Αν σας πουν ότι φοβούνται, απαντήστε τους ότι είναι φυσιολογικό να νιώθουν έτσι και ότι πολλά παιδιά αλλά και ενήλικες νιώθουν το ίδιο. Έπειτα διαβεβαιώστε τα ότι είναι ασφαλή και προστατευμένα. Καθησυχάστε τα λέγοντας τους ότι τέτοια γεγονότα είναι αρκετά σπάνια και ότι είναι απίθανο να συμβούν στα ίδια.
Εξηγήστε τους ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι στην αστυνομία, στις κυβερνήσεις και σε διάφορες οργανώσεις οι οποίοι εργάζονται σκληρά για να μην ξανασυμβούν τέτοια άσχημα πράγματα στον κόσμο και για να είμαστε όλοι ασφαλείς.
Με τα παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία, είναι μια καλή ευκαιρία να χρησιμοποιούμε τέτοια γεγονότα σαν αφορμή, για να συζητήσουμε μαζί τους θέματα όπως η βία, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Κατά την εφηβική περίοδο, τα παιδιά αρχίζουν να κατασκευάζουν σιγά σιγά την δική τους ηθική άποψη για τον κόσμο και μπορεί να αναστατωθούν και να απογοητευτούν από την αδικία τέτοιων γεγονότων.
Δείξτε τους πως μπορούν οι ίδιοι με τις πράξεις τους να κάνουν αυτόν τον κόσμο καλύτερο, προτρέποντας τα για παράδειγμα να προσφέρουν ρούχα και τρόφιμα σε οργανώσεις ή προτείνοντας τους να γίνουν δότες αίματος αν πληρούν τα ηλικιακά κριτήρια.
Είναι επίσης αρκετά πιθανό, τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία, να δείξουν αδιαφορία απέναντι σε τέτοια γεγονότα ή να αρνούνται να τα συζητήσουν μαζί σας. Δεν είναι κάτι που θα πρέπει να σας ανησυχήσει. Το κάθε παιδί επεξεργάζεται και διαχειρίζεται τα γεγονότα με τον δικό του τρόπο. Άλλοι τα συζητάνε μονάχα με τους φίλους τους και άλλοι κλείνονται στις σκέψεις τους.
Ο ρόλος του γονέα είναι να σεβαστεί την επιθυμία του έφηβου και να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας, υπενθυμίζοντας ότι η πόρτα είναι πάντα ανοιχτή για τυχόν απορίες ή σκέψεις τους.
Όσα άσχημα και αν συμβαίνουν στον κόσμο, είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά αλλά και εμείς οι ενήλικες να συνεχίσουμε να πιστεύουμε στην καλοσύνη των ανθρώπων. Ας στρέψουμε τον φακό στους εθελοντές διασώστες στις ακτές της Λέσβου.
Στον ήρωα του Παρισιού που έκανε το σώμα του ασπίδα και έσωσε μια γυναίκα από τους πυροβολισμούς των τρομοκρατών. Στους χιλιάδες συμπολίτες μας, που παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας, προσφέρουν καθημερινά ρούχα και τρόφιμα στους πρόσφυγες από την Συρία. Σε όλα αυτά που μας υπενθυμίζουν καθημερινά ότι η συμπόνια και η ανθρωπιά κυριαρχούν ακόμα γύρω μας και μέσα μας.
